ଦୂର ତାଳବଣ ଆକାଶେ ଶୁଣାଏ

ମାଟିର କବିତା କିସେ

ଏ ଗ୍ରାମର ପଥ ତହିଁ ଦିଗନ୍ତେ ମିଶେ ।

କ୍ଷେତ ପରେ କ୍ଷେତ,

କାଶଫୁଲ ଆଉ –

ବେଣାରେ ଜଟିଳା ପାଟ,

ପାଟ ପରେ ବଣ ବଣ ପାରି ହେଲେ

ମାମୁଁ ଘର ଗାଁ ଦିଶେ ।

ପଥର ସେ ପାଖେ ବୁଣା ହରଡ଼ା ଓ ବୁଟ,

ଆଗରେ ଚାରଣ ପଡ଼ିଆ ଗୋରୁର ଗୋଠ

ଶିମୁଳି ଶାଖାରେ

ବାହୁନେ କପୋତୀ

‘ଉଠ୍ ପୂତା ଉଠ୍

ପୂରିଲାଣି ମାଣ',

ଏ ପାଖେ କଇଁର ପୋଖରୀ ଗାଧୁଆ ତୁଠ ।

ଭୁଆସୁଣୀ ମାଜେ ପାଦର ପାହୁଡ଼ା ଏଥି

ମୁକୁଳା ବେଣୀରେ ପଖାଳେ ଦେଇଣ ମେଥି,

ନଣନ୍ଦ ତାହାର

ଅଧିକ ଚତୁରୀ

ଗାଲାଜୋର ହଳଦୀ ମାଖେ

ହଲିଲା ପାଣିରେ ମୁହଁର ଛାଇକି ଦେଖେ ।

ପୋଇଶାଗ ଆଉ ପାଣିକଖାରୁର ଲତା

ମାଡ଼ି ମାଡ଼ି ଆସି ଟପିଲାଣି ଘର ମଥା,

ସଜନାର ଶାଖୁଁ

ଝରିପଡ଼େ କେତେ ଫୁଲ

ବାଡ଼ ଦେହେ ପୁଣି ଅପରାଜିତାର ଛଟା ।

ସେଇ ପଥେ, ଫେରେ ଗ୍ରାମବଧୂ ସାରି

ସକାଳ ସ୍ନାହାନ ଏକା

ଧୂଳିରେ ଆଙ୍କି ସଜଳ ଚରଣ ରେଖା

ମାଆ ବୋଲି ଥରେ

ଡାକିବାକୁ ପ୍ରାଣ ଲୋଡ଼େ,

ପୃଥିବୀର ସମ ସହନଶୀଳା ସେ

ଅସୀମ କରୁଣାବତୀ

ନୟନେ ଶତେକ ଯୁଗର ବେଦନା ଲେଖା ।

ଏ ପଥେ ଗ୍ରାମର ତରୁଣ ବିଦେଶ ଯାଏ

ଲେଉଟ ପଥକୁ ନୁତନା ଘରଣୀ

ଆକୁଳେ ଅନାଇ ଥାଏ ।

କି ବାରତା ତାରେ ଆଣେ

କିଏ ଜାଣେ

ଆଧାର ଲୋଭୀ ଏ କାକା !

ଏ ଗ୍ରାମଦେବତୀ

ସେ ବ୍ୟଥା ବୁଝେ କି ହାଏ !!

ଏ ପଥରେ ଗ୍ରାମେ ପ୍ରବେଶ ହୁଅଇ ବଧୂ

ବିତରି ବୁକୁର ମମତା ମୁଖର ମଧୁ

ପୂଅ ଝିଅ ନାତି ନାତୁଣୀରେ ରଖି

ମଶାଣି ଏ ପଥେ, ଫେରେ

ଆସିବା ଜନର ସାକ୍ଷୀ ଏ ପଥ

ଫେରିବା ଜନର ବନ୍ଧୁ ।

ଜନ୍ମ ଏ ପଥେ ଢାଳଇ ରଜତ ମାୟା

କୁମାରୀ ଦଳର ମିଳିତ କଣ୍ଠୁ

ସଙ୍ଗୀତ ଉଠେ ଆହା,

ଧାନ କ୍ଷେତେ ଚଳେ

କୃଷକ ତରୁଣ

ରାତ୍ରି ଶୟନ ପାଇଁ

ପ୍ରାନ୍ତର ଡେଇଁ ଧାଏଁ ଦେଖ ଦେଖ

ଭସାଣି ମେଘର ଛାୟା ।

ଧୂଳି ଘର ଛାଡ଼ି ଏ ପଥେ ଚଳଇ

ଶାଶୁଘର ଗାଆଁ ଝୁଅ

ମାଆର ପଣତେ ବନ୍ୟା ରଚଇ

ଅମାନିଆ ଆଖି ଲୁହ ।

ଏ ପଥର ସ୍ନାତି ଚେତନା ଲେଖଇ

ସେ କେଉଁ ଜନମ କଥା ।

ଛାତି ଫାଟିଯାଏ କ୍ରନ୍ଦନେ ତାର

ବିଧାତା କି ପାଇଁ ଏ ବିଧାନ କଲା କୁହ !

ଶ୍ୟାମ ପ୍ରାନ୍ତରେ ଉଲଙ୍ଗ ଶିଶୁସମ

ଏ ପଥ ଘୁମାଏ,

ନୀଳନଜୋଇ ଯଥା

ଛାୟାପଥ ମନୋରମ

ଗ୍ରାମ ଝରଣାରେ

ଲଙ୍ଗି ଏ ପଥ

ସରଗ ସୀମାକୁ ଧାଏଁ,

ସନ୍ନ୍ୟାସୀ ସେ କି, ବିତରି କରୁଣାଧନ ।

ବନ୍ଦନା, ତତେ କରାଇରେ ଗ୍ରାମପଥ !

ବାଳକ ବେଳର ହେ ମୋର ପ୍ରିୟ ସାଥୀ,

ଅୟୁତ ଦଣ୍ଡବତ ।

- ବିନୋଦ ଚନ୍ଦ୍ର ନାୟକ